Bản vẽ thiết kế kiến trúc nhà là thuật ngữ quá quen thuộc với kiến trúc sư hay những người làm trong lĩnh vực thiết kế, thi công nhà ở. Từ góc độ chủ nhà, bạn cũng cần trang bị những kiến thức liên quan đến bản vẽ thiết kế kiến trúc để có thể hiểu được ý tưởng mà kiến trúc sư muốn truyền tải và đưa ra những góp ý cho phù hợp với nhu cầu sử dụng của gia đình.

Xây nhà vốn là việc lớn của đời người, ảnh hưởng đến sự an toàn và chất lượng cuộc sống của các thành viên trong gia đình sau này. Một bản thiết kế kiến trúc đúng tiêu chuẩn góp phần đảm bảo về kết cấu, chất lượng thi công, giảm thiểu sai sót phát sinh trong quá trình xây dựng. Qua quá trình đọc bản vẽ, chủ nhà sẽ xem xét và đưa ra quyết định có thay đổi bản thiết kế hay không, do vậy, đọc bản vẽ thiết kế là kỹ năng khá quan trọng.

Bản vẽ thiết kế kiến trúc nhà là gì?

Bản vẽ kiến trúc nhà là hồ sơ hoàn chỉnh về toàn bộ ngôi nhà, diễn giải về hình dáng, kích thước, chi tiết, kết cấu hoàn chỉnh của toàn bộ ngôi nhà. Các kỹ sư, nhà thầu sẽ dựa vào bản vẽ để xác định quy cách xây dựng ngôi nhà, diện tích, các kích thước, cách bố trí, mặt bằng, mặt đứng, mặt cắt kỹ thuật thi công các tầng.

Bản vẽ thiết kế kiến trúc nhà ở được trình bày thành một bộ hồ sơ dày khoảng 80-200 trang A3, gồm các phần chính là phần kiến trúc, phần kết cấu và phần điện – nước.

Phần kiến trúc

Phần kiến trúc: là kiểu dáng của ngôi nhà từ ngoài vào trong. Thông qua đó, chủ nhà sẽ biết được kiểu dáng nhà, màu sắc phối ra sao, vật liệu sử dụng cho từng hạng mục… và hình dung được hình ảnh ngôi nhà sau hoàn thiện.

Mặt bằng các tầng: là hình ảnh mặt cắt của ngôi nhà theo từng tầng. Tại đây thể hiện vị trí kích thước của cầu thang, các mảng tường, vị trí các phòng trong nhà, diện tích các phòng cũng như các hướng của các phòng. Trong bản vẽ mặt bằng cũng sẽ có chú thích cụ thể từng khu vực để chủ nhà có thể hiểu được khi xem bản vẽ.

Phần kết cấu

– Mở đầu hồ sơ là những ghi chú trong xây dựng, chi tiết cột, mặt bằng định vị, kết cấu sàn tầng, thống kế vật liệu sắt thép, dầm cột, móp thép chịu lực, cấu tạo đai cột… để đảm bảo tính an toàn, vững chắc cho toàn bộ công trình.

– Phần cấu tạo móng, mặt bằng móng: Tùy thuộc vào độ phức tạp của công trình mà kiến trúc sư có thể đưa vào những phương án thích hợp như móng bè, móng đơn hay móng cọc.

>> Xem thêm: Những loại móng cơ bản nhất định phải biết trước khi xây nhà

– Mặt bằng định vị cột và chi tiết cột cho thấy vị trí và khoảng cách giữa các cột với nhau.

– Kết cấu mặt bằng.

– Phần thống kê cốt thép.

Như vậy, hồ sơ kết cấu sẽ cho biết các vật liệu sắt, thép, cột, dầm cần có để đảm bảo sự an toàn, vững chắc cho ngôi nhà.

Phần điện nước

Phần điện bao gồm mặt bằng bố trí điện các tầng có điện động lực, điều hòa thông gió, chiếu sáng, chống sét ở tầng mái và chi tiết các thiết bị điện như điều hòa, internet, tủ lạnh, tivi…

Phần nước bao gồm hệ thống cấp thoát nước ở các phòng như phòng vệ sinh, bếp, phòng giặt phơi cũng như cách bố trí các đường ống cấp thoát nước và các công trình dưới ngầm.

Quy định về nét vẽ trong bản vẽ kiến trúc

Quy định về khung bản vẽ và khung tên trong bản vẽ kiến trúc

Khung bản vẽ trong xây dựng là hình chữ nhật, dùng để giới hạn phần giấy và thông tin trên đó. Khung bên ngoài được vẽ bằng nét liền đậm, cách mép giấy sau khi cắt 10mm (với khổ A0 và A1) hoặc 5mm (với khổ A2, A3 hoặc A4). Trên thực tế, các bản vẽ này được đóng thành tập, cạnh trái của khung cách mép giấy 25mm để dễ dàng đóng giấy.

Khung tên bản vẽ kỹ thuật có thể được đặt theo chiều ngang hay chiều dọc phụ thuộc vào cách trình bày của người thiết kế. Thông thường, khung tên được đặt ở cạnh dưới và góc phải của bản vẽ sao cho chữ ghi trên đó có dấu hướng lên trên hay hướng sang trái để việc tìm kiếm và giữ cho bản vẽ không bị thất lạc.

Hướng dẫn cách đọc bản vẽ thiết kế kiến trúc nhà

Nắm được cách đọc bản vẽ kiến trúc sẽ giúp chủ nhà hiểu rõ hơn về bản vẽ kỹ thuật nhà.

Cách đọc bản vẽ mặt bằng

Trong hồ sơ thiết kế, bản vẽ kiến trúc đầu tiên chính là bản vẽ quy hoạch tổng thể mặt bằng, chính là hình cắt bằng của các tầng với những mặt phẳng cắt tưởng tượng nằm ngang và cách mặt sàn khoảng 1,5m. Nói cách khác, đây chính là hình chiếu của mỗi tầng sau khi cắt bỏ phần trên. Mặt bằng ngôi nhà thể hiện cách bố trí những khoảng không gian như phòng khách, phòng bếp, phòng sinh hoạt chung, phòng ngủ, phòng vệ sinh, cầu thang, hành lang, cửa ra vào, cửa sổ… sao cho hợp lý nhất.

Thông qua bản vẽ mặt bằng vật dụng của một ngôi nhà, gia chủ dễ dàng hình dung được cách bố trí các phòng.

Một số lưu ý khi đọc bản vẽ mặt bằng:

– Dãy kích thước đầu tiên ở vị trí sát đường bao của mặt bằng ghi kích thước của những mảng tường và lỗ cửa.

– Dãy kích thước thứ hai là khoảng cách những trục tường, trục cột…

– Dãy kích thước ngoài cùng là khoảng cách giữa những trục đường biên theo chiều dọc hoặc chiều ngang của công trình.

– Kích thước xác định vị trí và chiều rộng cửa nằm trên tường hoặc vách ngăn trong nhà.

– Kích thước ghi diện tích từng phòng sử dụng đơn vị m2 nhưng không ghi đơn vị sau con số kích thước, có nét gạch dưới con số chỉ diện tích.

Cách đọc bản vẽ mặt đứng

Bản vẽ mặt đứng là hình cắt sử dụng mặt phẳng song song với mặt phẳng hình chiếu đứng. Trong thiết kế, xây dựng nhà ở, mặt đứng chính là hình chiếu thẳng góc thể hiện hình dáng bên ngoài của ngôi nhà, có thể nhìn từ trước, sau hay bên phải, trái, thể hiện vẻ đẹp về hình dáng, tỷ lệ giữa các kích thước cũng như từng khoảng không gian của công trình.

Mặt đứng chính của nhà phố 3 tầng mái Thái.

Bản vẽ mặt đứng không yêu cầu ghi kích thước, nếu cần thì có thể ghi thêm tên trục tường biên phù hợp với trục ghi trên mặt bằng. Chẳng hạn, mặt đứng trục A-C là hướng nhìn vào mặt tiền ngôi nhà, hướng trục C-A là hướng nhìn ngôi nhà từ phía sau, mặt đứng trục 1-5 là hướng nhìn vào ngôi nhà từ bên trái, mặt đứng trục 5-1 là hướng nhìn vào ngôi nhà từ bên phải.

Cách đọc bản vẽ mặt cắt

Bản vẽ mặt cắt là những hình cắt có được sau khi sử dụng một hoặc nhiều mặt phẳng cắt tưởng tượng thẳng đứng, song song với mặt phẳng hình chiếu cơ bản cắt qua không gian trống của ngôi nhà. Mặt cắt bố trí dọc theo chiều dài thì được gọi là hình cắt dọc, mặt cắt bố trí theo chiều ngang của ngôi nhà được gọi là hình cắt ngang.

Minh họa mặt cắt của một ngôi nhà.

Thông qua mặt cắt, bạn sẽ biết các tầng có chiều cao bao nhiêu, kích thước cửa sổ, cửa ra vào, cầu thang, tường, đồng thời cũng hình dung ra được vị trí, hình dáng chi tiết kiến trúc bên trong các phòng.

Cách đọc bản vẽ phối cảnh

Bản vẽ phối cảnh thể hiện hình ảnh gần giống như thực tế về công trình sẽ xây dựng, cho phép bạn hình dung tương đối chính xác về ngôi nhà trông ra sao sau khi hoàn thiện. Nhờ vào công nghệ hiện đại với sự ra đời của các phần mềm tiên tiến, kiến trúc sư còn có thể tạo ra bản vẽ phối cảnh với màu sắc tự nhiên như một ngôi nhà thật.

Hình vẽ phối cảnh nhà.

Khánh An (tổng hợp)